Wat is een kindsdeel?
Een kindsdeel is het deel van de erfenis waarop een kind wettelijk recht heeft na het overlijden van een ouder. In Nederland wordt dit in beginsel geregeld door het versterferfrecht. Dit zijn de standaardregels van het erfrecht over wie de erfgenamen zijn, zonder het laten opmaken van een testament. Door een testament op te maken, kunt u van deze regels afwijken.
Als er geen testament is opgemaakt, erven de langstlevende partner en de kinderen ieder een gelijk erfdeel van de nalatenschap. De langstlevende partner verkrijgt alle goederen en schulden van de nalatenschap. De kinderen verkrijgen hun erfdeel in de vorm van een niet-opeisbare vordering op de langstlevende ouder. De vordering is pas opeisbaar bij het overlijden van de langstlevende ouder.
De vorderingen van de kinderen zijn in beginsel renteloos, maar de erfgenamen mogen binnen de aangiftetermijn van de erfbelasting een ander rentepercentage afspreken. Deze rente hoeft de langstlevende ouder niet jaarlijks te betalen, maar vervalt pas bij het overlijden van de langstlevende ouder.
Erfbelasting
Bij het overlijden van de eerste ouder is (afhankelijk van de hoogte van de nalatenschap) erfbelasting verschuldigd. Zie hiervoor ook onze eerdere blog Erfbelasting betalen: hoe werkt dat precies? – Schipper Accountants. De erfbelasting moet over zowel het erfdeel van de langstlevende ouder worden betaald, als over de erfdelen van de kinderen. Voor de langstlevende ouder geldt een hoge partnervrijstelling, waardoor de belastingdruk vaak beperkt blijft. Voor kinderen geldt een veel lagere vrijstelling, waardoor er over de erfdelen van de kinderen vaker erfbelasting is verschuldigd.
Omdat de kinderen enkel een niet-opeisbare vordering op de langstlevende ouder erven, moet veelal de verschuldigde erfbelasting over de erfdelen van de kinderen worden voorgeschoten door de langstlevende ouder. De voorgeschoten erfbelasting wordt verrekend met de niet-opeisbare vordering van de kinderen.
Kinderen ontvangen hun erfdeel vaak pas na het overlijden van de langstlevende ouder, behalve als hierover specifieke bepalingen in het testament staan.
Wanneer is er sprake van een schenking?
De langstlevende ouder kan besluiten om de niet-opeisbare vorderingen van de kinderen (de kindsdelen) eerder uit te betalen dan wanneer deze volgens de wet of het testament opeisbaar zijn. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de langstlevende ouder nog leeft en besluit om de kindsdelen uit te keren voordat hij of zij overlijdt. Bijvoorbeeld als de langstlevende ouder tijdens leven de eigen woning verkoopt, waardoor er geld vrij beschikbaar komt.
In principe zijn de kindsdelen niet opeisbaar, maar er zijn specifieke wettelijke en testamentaire bepalingen die bepalen wanneer kindsdelen wel opeisbaar zijn. Als de langstlevende ouder besluit om de kindsdelen eerder uit te betalen zonder dat aan deze bepalingen is voldaan, wordt dit mogelijk als een schenking gezien. Hierover kan schenkbelasting zijn verschuldigd.
- Rentevrij: Als de kindsdelen renteloos zijn, wordt een eerdere uitbetaling fiscaal gezien als een schenking. De waarde van deze schenking wordt berekend op basis van een percentage van de schuld, vermenigvuldigd met een factor die afhankelijk is van de leeftijd van de langstlevende ouder. Hoe jonger de ouder, hoe hoger de factor.
Bijvoorbeeld, als het kindsdeel € 50.000 bedraagt en de ouder is 81 jaar oud, dan kan de fiscale waarde van het kindsdeel € 38.000 zijn. Bij volledige uitbetaling wordt er dan €12.000 als schenking beschouwd. Hierover is schenkbelasting verschuldigd.
- Rentedragend: Als de kindsdelen rentedragend zijn, kan de situatie anders zijn. Controleer of er rente wordt betaald over de kindsdelen en hoe dit fiscaal wordt behandeld. Ook wanneer de kindsdelen rentedragend zijn, kan namelijk sprake zijn van een schenking.
Vraag advies aan een specialist
Het uitbetalen van kindsdelen bij een nalatenschap is een complex proces met belangrijke fiscale implicaties. Het is essentieel om goed geïnformeerd te zijn en eventueel advies in te winnen bij een notaris of fiscalist. Door de juiste stappen te nemen, voorkomt u mogelijk onverwachte belastingaanslagen. Vragen? Neem vrijblijvend contact met ons op.
